Projektowanie według wytycznych WCAG 2.1. – co to oznacza?
Michalina Bujas, UX Designer
Czy zastanawiałeś się kiedyś jak z internetu korzystają osoby niewidome lub osoby zmagające się z niepełnosprawnością ruchową? Nowoczesne technologie z założenia powinny ułatwiać nasze życie, jednak dla osób odbiegających od statystycznej średniej sprawności czy wieku, potrafi być dość wykluczająca. Przede wszystkim z myślą o takich użytkownikach, przyjęto wytyczne użyteczności stron internetowych, tzw. WCAG (ang. Web Content Accessibility Guidelines).
Wytyczne WCAG to zbiór dokumentów, zaleceń dotyczących zwiększenia dostępności treści cyfrowych. Autorem norm jest międzynarodowa organizacja World Wide Web Consortium (W3C). W3C opublikowało poierwszą wersję dokumentu (WCAG 1.0) w 1999 roku, od tego czasu doczekaliśmy się dwóch aktualizacji WCAG 2.0 (2008) oraz obecnie obowiązującej WCAG 2.1 (2018). Kolejna wersja dokumentu WCAG 2.2 ma zostać opublikowana w 2021 r.
WCAG 2.1 w Polsce
W Polsce 4 kwietnia 2019 została uchwalona ustawa o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych – Dz.U. 2019 poz. 848. Ustawa wprowadziła minimalny zakres wymagań dostępności stron i aplikacji mobilnych, do których muszą się dostosować podmioty publiczne, podmioty utworzone w celu zaspokajania potrzeb o charakterze powszechnym, które finansowane są ze środków publicznych w ponad 50%, niemające charakteru przemysłowego ani handlowego, czyli m.in. szkoły, szpitale i pozostałe placówki służby zdrowia, urzędy każdego szczebla administracyjnego. Ustawa obejmuje także organizacje pozarządowe, działające na rzecz ochrony i promocji zdrowia osób niepełnosprawnych oraz osób w wieku emerytalnym.
Jakie kary przewiduje ustawodawca?
Cytując ustawę: Art. 19. 1. Karze pieniężnej podlega podmiot publiczny, który:
01.
W sposób nieuzasadniony i uporczywy nie zapewnia dostępności cyfrowej strony internetowej lub aplikacji mobilnej;
02.
Nie sporządza i nie publikuje deklaracji dostępności albo nie zawiera w deklaracji dostępności elementów wskazanych w art. 10 ust. 3–5;
03.
nie zapewnia dostępności cyfrowej strony podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej, o której mowa w art. 8 ust. 2 pkt 1, oraz elementów i funkcji strony internetowej lub aplikacji mobilnej, o których mowa w art. 8 ust. 2 pkt 2.
Art. 19. 5. Wysokość kary pieniężnej, o której mowa w ust. 1:
01.
Pkt 1, wynosi do 10 000 zł;
02.
Pkt 2 i 3, wynosi do 5000 zł.
Dla pozostałych podmiotów prywatnych, oznacza to brak ustawowego nakazu stosowania się do zaleceń legislatora. W tym przypadku, ustawa jest jedynie wytyczną dobrych praktyk. Warto jednak rozważyć wdrożenie standardów. Potwierdzeniem ich istotności jest, choćby fakt, że wytyczne stanowią ważny element strategii odpowiedzialnego biznesu (CSR – corporate social responsibility). Poza tym, jednego możemy być pewni: niewykluczanie potencjalnych klientów i użytkowników, zawsze wyjdzie nam na dobre.
Główne założenia
Dokument skonstruowano jako szereg zhierarchizowanych wytycznych, podzielonych na kategorie, na szczycie których znajdują się 4 zasady – fundamenty dostępności internetowej, czyli:
Postrzegalność
Przedstawiaj użytkownikom informacje i komponenty interfejsu w sposób dostrzegalny dla ich zmysłów
Funkcjonalność
Zapewnij, aby komponenty interfejsu użytkownika i nawigacja były możliwe do użycia
Zrozumiałość
Zadbaj o to, aby informacje i obsługa interfejsu były zrozumiałe
Rzetelność
Twórz treści solidnie, aby mogły być skutecznie interpretowane przez różne programy użytkownika, w tym technologie wspomagające
Dokument określa następnie tzw.:
01.
Wytyczne - Poniżej czterech głównych zasad, dokument wymieniona 13 wytycznych, według których projektanci i deweloperzy powinni postępować aby tworzyć rozwiązania a szerokiej dostępności.
02.
Kryteria sukcesu - Kategoria jest dopełnieniem wytycznych, ponieważ każda wytyczona posiada swoje kryteria sukcesu. Jako że, w przypadku wielu projektów, wdrożenie wszystkich wytycznych, może być bardzo trudne (bądź, w niektórych sytuacjach niemożliwe), dokument wprowadza trzy poziomy zgodności: A (najniższy), AA i AAA (najwyższy).
03.
Techniki wystarczające i dodatkowe - Jest to szereg wypracowanych rozwiązań, które pomogą nam prawidłowo wprowadzić wytyczne. Podzielono je na techniki wystarczające - czyli takie których wprowadzenie powinno być wystarczające, aby spełnić kryteria sukcesu. Oraz techniki dodatkowe, które pozwolą na jeszcze lepsze zoptymalizowanie projektu pod kątem dostępności.
Wdrożenie wytycznych WCAG
W przypadku stron i aplikacji wdrożonych przed publikacją wytycznych WCAG 2.0 i 2.1, można przeprowadzić audyt dostępności cyfrowej. Audytowi może zostać poddana każda strona internetowa niezależnie od zastosowanej technologii. Wraz z wytycznymi WCAG World Wide Web Consortium opublikowało również Metodologię Oceny zgodności stron internetowych (więcej na ten temat można prezczytać na stronie: https://www.gov.pl/web/dostepnosc-cyfrowa/)
Jeśli prace nad Twoją witryną dopiero się rozpoczną, wdrożenie standardów dostępności dla profesjonalnego zespołu projektantów i deweloperów nie powinno stanowić problemu. Należy też podkreślić, że zachowanie standardów dostępności nie będzie zagrożeniem dla estetyki projektu. Strona zaprojektowana w oparciu o standardy WCAG będzie równie atrakcyjna wizualnie oraz funkcjonalna, jak standardowy projekt. Dodatkowo, możliwość opublikowania deklaracji dostępności na witrynie z pewnością przyczyni się do profesjonalnego odbioru Twojej marki. Pozostaje również najoczywistszy z argumentów – uczestnicząc w refleksji na temat dostępności treści w internecie, przyczyniamy się do poprawienia jakości życia osób z niepełnosprawnością.
Jeśli potrzebujesz wdrożenia wytycznych WCAG skontaktuj się z nami!
Tworzymy strony internetowe w oparciu o normy dostępności, przy jednoczesnym użyciu najnowszych stosów technologicznych. Jeśli nie jesteś pewien czy Twoja strona jest dostatecznie przystosowana do norm WCAG, posiadamy narzędzia i umiejętności do przeprowadzenia audytu dostępności Twojej witryny.
Wiesz już jakie są korzyści z zastosowania standardu WCAG na stronach internetowych. Jeśli pragniesz dowiedzieć się więcej, skontaktuj się z nami. Chętnie odpowiemy na Twoje pytania i pomożemy we wdrożeniu standardu WCAG do Twojej strony internetowej.